Gitta: op de bres voor patiënten en zorgverleners
Team Vooruit
Friday 05
November 2021 13:48
In de spotlight
Al van kindsbeen af gelooft Gitta Vanpeborgh in de maakbaarheid van de samenleving. Gelukkig blijft het niet bij geloven. Zo zorgde ze er achter de schermen voor dat er echt dingen veranderden. En daar wordt iedereen in de zorgsector beter van. “Ongepland maar met veel goesting en enthousiasme ben ik in het parlement beland. Mijn doel? De wereld wat eerlijker en gelijker te maken”, zegt Gitta.
BIO: Gitta VanpeborghGitta Vanpeborgh is een echte bruggenbouwer. Vroeger gebeurde dat vooral in het socio-culturele en socio-economische middenveld. Zo zorgde ze er als gender verantwoordelijke voor dat het ABVV een vrouwelijker gelaat kreeg. In 2012 werd ze schepen in haar thuisgemeente Mortsel. Ze zorgde voor extra steun aan kwetsbare gezinnen door investeringen in meer sociale woningen en opbouwwerkers. Sinds midden november 2021 zetelt ze in de Kamer en maakt ze werk van de opwaardering van de zorgsector. Zo zorgde ze er met het zorgpersoneelsfonds voor dat er meer handen aan het bed komen. Maar ook van de rechten van diegenen die zorg nodig hebben, de patiënten, maakt ze werk. Tijd om de bezige bij en optimiste beter te leren kennen. |
In de Kamer zorgde je mee voor de structurele inbedding van het zorgpersoneelsfonds, waardoor er elk jaar 400 miljoen euro extra geïnvesteerd wordt in onze zorg. Een serieuze binnenkomer.
Dat was écht nodig. De werkomstandigheden van ons zorgpersoneel zijn de voorbije jaren – door die besparingen – almaar minder draaglijk geworden. De werkdruk nam toe, het aantal gevallen van burn-out steeg en steeds meer zorgkundigen weken uit naar andere beroepen, ook omwille van de lonen. Je kon ze moeilijk ongelijk geven.
Er was geen eenmalig lapmiddel nodig, maar een duurzame en structurele oplossing. Het zorgpersoneelsfonds kan daarvoor zorgen. In totaal investeren we elk jaar 400 miljoen euro in onze zorg. We maken 48 miljoen euro vrij voor zelfstandige verpleegkundigen en 354 miljoen euro voor werknemers met een zorgberoep in de breedste zin van het woord.
Met die investering kunnen straks heel wat extra personeelsleden aan de slag in de zorgsector. En dat is goed nieuws, want die extra handen zijn hard nodig in de zorgsector.
Die investering dient niet alleen om hun huidige werksituatie te verbeteren, maar vooral ook om de aantrekkelijkheid van het beroep in de toekomst te verhogen. Mensen zoeken niet alleen een nieuwe job omdat ze niet voldoende verdienen. Ze gaan kopje onder omdat ze te weinig collega’s hebben.
(Lees verder onder de Facebookpost.)
Dat fonds bestaat straks één jaar. Merk je al een verschil?
Ik ben van nature nogal ongeduldig, voor mij mag het altijd sneller gaan. Ik vang ook regelmatig berichten op dat de vertaling van het zorgpersoneelsfonds zich nog niet écht laat voelen op de werkvloer. Anderzijds ben ik ook een realistisch, iemand die - eerder dan stil te staan - liever stap voor stap concreet vooruit wil gaan.
Je kan de situatie vergelijken met een tanker die moet keren. Niet vanzelfsprekendheid dus. De voorbije jaren heeft de sector de ene besparing na de andere moeten slikken. Die besparingen maak je niet zomaar ongedaan.
Recent kreeg ik bijvoorbeeld nog te horen dat er A1 verpleegkundigen tekort zijn. Stel dat je meer mensen opnieuw kan aanzetten om een A1 opleiding aan te vatten en af te ronden. Dan nog duurt het even vooraleer die mensen hun intrede kunnen doen op de werkvloer. De kentering is in elk geval ingezet. Weldra volgt een eerste evaluatie en dan bekijken we hoe we nog kunnen bijsturen.
Je neemt het niet alleen op voor de zorgverleners, maar ook voor degenen die zorg nodig hebben: de patiënten.
Sinds 2002 hebben we een wet die de rechten van patiënten duidelijk omschrijft. Tegelijk zou deze wet de basis moeten leggen voor een goede en duurzame relatie tussen de patiënt en de zorgverlener.
In de praktijk merken we dat het met de rechten van de patiënt nog al te vaak erbarmelijk gesteld is. Zo is er geen duidelijke klachtenprocedure die je kan volgen bij ongewenst gedrag of bij een foutieve behandeling. Terwijl dat heel zware gevolgen kan hebben.
Daarom krijgt het parlement volgend jaar - naar aanleiding van het twintigjarig bestaan van die wet - van onze minister van Volksgezondheid carte blanche om die wet te herbekijken. Een absolute must!
Volmaakt geluk voor mij is in eerste instantie gezond zijn en blijven
Straks wordt elke zorgverlener verplicht de tarieven duidelijk te afficheren. Waarom is dat nodig?
Momenteel is het niet altijd duidelijk hoe hoog je factuur zal zijn als je bijvoorbeeld een beugel moet laten plaatsen, een reeks behandelingen moet krijgen bij de kinesist of een onderzoek moet laten doen bij de dokter.
De factuur voor medische behandelingen kan serieus verschillen en zorgt soms voor heel onaangename verrassingen. Door die onzekerheid stellen mensen vaak een ingreep of behandeling uit, terwijl ze die echt wel nodig hebben.
Daarom moeten de prijzen van de behandelingen straks uithangen in de praktijk. Ook op hun website moeten ze duidelijk maken hoeveel welke behandeling precies kost.
(Lees verder onder de Facebookpost.)
De affiches moeten ook duidelijk vermelden of een zorgverlener al dan niet geconventioneerd is. Wat is het verschil?
Je hebt drie categorieën: zorgverleners die volledig geconventioneerd zijn, zorgverleners die soms geconventioneerd zijn en zorgverleners die helemaal niet geconventioneerd zijn.
Wie volledig geconventioneerd is, werkt aan de tarieven van het RIZIV. Je kan dus duidelijk weten hoeveel er zal terugbetaald worden en wat je persoonlijk aandeel is. Supplementen zijn hier niet van toepassing.
Geen onaangename verrassingen meer
Andere zorgverleners werken op specifieke dagen en/of tijdstippen als geconventioneerde. Het is belangrijk dat je hiervan op de hoogte bent.
En dan heb je tenslotte de niet-geconventioneerde zorgverleners. Zij kunnen vrije tarieven aanrekenen, serieuze erelonen en supplementen aanrekenen, waardoor de factuur hoog kan oplopen.
Het RIZIV, de verzekeringen en de mutualiteit komen vaak ook maar voor een klein deel tussen in die factuur, zodat de patiënt zelf veel moet betalen. Daarom moeten ze straks ook vooraf duidelijkheid verschaffen over hun conventiestatus en de tarieven die ze hanteren. Geen onaangename verrassingen meer!
Anderzijds kunnen langdurig zieken straks een controleur aan de deur verwachten.
Dat wil de oppositie ervan maken uiteraard, maar zo zit het dus niet in elkaar. Langdurig zieken moeten zeker geen schrik hebben dat er een controleur aan de deur zal staan.
Werken is zoveel meer dan geld verdienen. Het laat toe om je waardevol te voelen en deel te nemen aan de samenleving
Wel is het zo dat ze na verloop van tijd gevraagd zullen worden om een vragenlijst in te vullen. Daarnaast is het mogelijk dat er een gesprek volgt met een ‘Terug naar Werk’-coördinator. Die kan dan in samenspraak met de zieke bekijken wat er mogelijk en wenselijk is. Op zich is dat geen slechte zaak.
Werken is zoveel meer dan geld verdienen. Het laat toe om je waardevol te voelen en deel te nemen aan de samenleving. Maar voor wie lange tijd ziek was en zich weer klaar voelt, is een terugkeer naar de arbeidsmarkt allerminst evident. Het gaat bovendien om een steeds groter wordende groep. Zo zal ons land binnenkort 500.000 langdurig zieken tellen.
Als je ziek ben kan je toch niet werken?
Dat is inderdaad zo voor het grootste deel van die groep. Het is heus niet de bedoeling om mensen met zware rugproblemen bv. opnieuw in de bouw met cementzakken van 50 kilo te laten sleuren of patiënten te laten heffen.
Volgens studies zou ongeveer 10% (om en bij de 50.000 langdurig zieken dus voor ons land) wél weer aan het werk kunnen EN willen. Al is het tijdelijk of deeltijds en in een andere job.
Iemand met rugproblemen kan bijvoorbeeld misschien nog deeltijds via thuiswerk en met de nodige ergonomische hulpmiddelen administratieve taken uitvoeren. Maar dat is allemaal niet zo vanzelfsprekend.
Van die 50.000 vindt de helft op eigen kracht de weg naar werk. Maar het andere deel heeft nood aan ondersteuning en begeleiding om die stap te zetten. En daar kunnen de ‘Terug naar Werk’-coördinatoren bij helpen.
(Lees verder onder de Facebookpost.)
Laten we het nu even over jezelf hebben. Wat is voor jou volmaakt geluk?
Dat ligt voor mij in het verlengde van de thema’s waar ik mee bezig ben in het parlement.
Volmaakt geluk voor mij is in eerste instantie gezond zijn en blijven. Dit geldt niet alleen voor mezelf maar ook voor alle mensen en in het bijzonder vrienden en geliefden rondom me heen.
Volmaakt geluk is voor mij ook een zinvol bestaan leiden door bij te dragen aan een betere en eerlijkere wereld zodat anderen ook gelukkig(er) kunnen zijn. En ja, af en toe is volmaakt geluk ook wat ‘me-time’ reserveren door een goed boek te lezen, door te genieten van de rust, van de natuur, van de zon en van paardrijden.
LEES OOK Meryame: "Alleen samen kunnen we de klimaatcrisis aanpakken" >
En het dieptepunt van ellende?
Dat hangt daar ook mee samen. Ziek zijn en écht geen perspectief meer hebben op beterschap. Pijn hebben en beseffen dat je mensen moet achterlaten die je graag ziet. Of mensen verliezen en zien lijden die je graag ziet.
Is dat ook je grootste angst?
Hier ga ik toch voor ‘in een oorlogssituatie belanden’. ‘Nooit meer oorlog’ is vandaag wereldwijd nog steeds een holle slogan. Ik blijf het onbegrijpelijk vinden dat machthebbers met een bewust wij-tegen-zij-verhaal anderen tot oorlog blijven aanzetten. Ik blijf het ook onbegrijpelijk vinden dat mensen zich hiertoe laten verleiden.
Heb je ook karaktertrekjes waar je liever van af wilt?
Misschien mijn ‘perfectionisme’, de neiging om zeg maar ‘alles écht te goed te willen doen’. Al kan ik dit vandaag gelukkig al wat beter doseren. En misschien ook wel de neiging om iedereen die in nood is te helpen. Die twee karaktertrekken maken wel eens dat ik soms tijd te kort kom en droom van een dubbel leven.
Ik heb nu het voorrecht om politiek één en ander te doen bewegen
En welke karaktertrek kan je echt niet verdragen bij anderen?
Ik erger me aan mensen die enkel de negatieve zijde van een verhaal zien, die geen nuance zien en al te vaak vervallen in veralgemeende vooroordelen en hokjes denken.
Allicht omdat het volledig haaks staat op mijn levensvisie om mensen niet in een hokje te plaatsen en vooral verbindend te handelen en te denken.
En allicht ook omdat ik zelf ben opgegroeid met ouders van heel diverse afkomst en gehuwd ben met iemand van een andere cultuur. Omdat ik zelf ervaren heb hoe verrijkend dit is of kan zijn. Op voorwaarde dat je je hiervoor open stelt en bereid bent om ‘bruggen te bouwen’.
Welke verleiding kan je niet weerstaan?
Als het moet kan ik elke verleiding weerstaan (lacht). Maar mellow cakes zijn toch een échte beproeving voor mij.
Wanneer en waar was je het gelukkigst?
Ik geniet elke dag van doordeweekse kleine geluksmomenten. Eens te meer sinds één van de kinderen en ikzelf ooit door het oog van de naald gekropen zijn. En sinds ik belangrijke personen vroegtijdig in het leven heb verloren. Dan sta je gewoon veel meer stil bij die gewone, kleine maar dankbare geluksmomenten.
Bovendien ben ik me dagelijks volledig bewust van het feit dat ik echt bevoorrecht ben. Ik ben opgegroeid in een warm gezin. Ik heb de kans gekregen om te studeren. En ik heb nu het voorrecht om politiek één en ander te doen bewegen.
LEES OOK Kris: "De wereld beseft dat we in de alarmfase zitten" >
Wat is je grootste prestatie?
Ik geef er de voorkeur aan dag in dag uit, kleinere prestaties te verrichten om deze wereld wat eerlijker, beter en rechtvaardiger te maken. Met telkens een strak doel voor ogen.
Zo heb ik als gendermainstreaming verantwoordelijke de vakbond toch een vrouwelijker gelaat kunnen geven. Zo heb ik als schepen in Mortsel, een stad die het afgelopen decennium sterk verstedelijkt is, het sociaal beleid een concreet gelaat kunnen geven door stevig in te zetten op meer sociale woningen en meer ondersteuning voor kwetsbare gezinnen. En zo tracht ik ook nu weer de patiëntenrechten en zorgsector te versterken.
En de niet-professionele kleinere prestaties? Dat ik op 48-jarige leeftijd nog heb leren paardrijden, met vallen en zitten weliswaar (lacht).En dat ik samen met mijn partner twee kinderen heb mogen opvoeden die mijn geloof in de maakbaarheid van de samenleving nog meer versterkt hebben.
Wat is je dierbaarste bezit?
Ongetwijfeld mijn gezin. Mijn echtgenoot en kinderen die mij al jaren ‘delen met de wereld’ en daar nooit echt een punt van maken. Dat zij vooral begrip opbrengen voor het feit dat ik me steeds over anderen ontferm.
Wat is je meest typerende eigenschap?
Dat ik geen onderscheid maak tussen mensen. Welke achtergrond mensen ook hebben, voor mij zijn mensen allemaal gelijk(waardig). Ik heb een heel diverse vriendenkring en voel me ook niet thuis in één of ander hokje.
En dat ik ook een echte bruggenbouwer ben, dankzij mijn ouders. De stevige discussies aan onze keukentafel destijds waren in dat opzicht niet alleen verrijkend maar ook een echte praktijkoefening in ‘bruggen bouwen’.
In welk historisch figuur herken je jezelf het meest?
Als het over ‘de samenleving’ gaat, dan kies ik voor Maria Montessori. Omdat ze staat voor datgene wat mij altijd gedreven heeft. Geloven in het talent en het potentieel van alle mensen en in het bijzonder van kinderen. Hen keuzevrijheid en een goede opleiding geven ongeacht hun achtergrond of de vooroordelen die ze ‘meedragen’. Ze produceerde een onderwijssysteem dat zich richtte op de wetenschap van de ontwikkeling van het kind. Haar werk met gehandicapte kinderen en de sloppenwijk kinderen van Rome was baanbrekend.
Welke achtergrond mensen ook hebben, voor mij zijn mensen allemaal gelijkwaardig
Als het over ‘de politiek’ gaat kan ik me terugvinden in Diane Abbott. Zij was de eerste zwarte vrouw die een zetel kreeg in de House of Commons in het Verenigd Koninkrijk in 1987. Ze heeft ons geleerd dat eerlijkheid belangrijk is en uiteindelijk zal beloond worden. Ik mis die eerlijkheid vaak in de politiek. Eerlijkheid en bescheidenheid die vandaag meer dan ooit noodzakelijk zijn om de politiek zijn geloofwaardigheid terug te geven.
Wie zijn je favoriete auteurs?
Maya Angelou. Haar boeken zijn doorspekt met burgerrechtenactivisme, met de rauwe realiteit die ze doorleefde maar tegelijkertijd ook hoop en strijdlust bieden.
En dan is er Mo Gawdat, Chief Business Officer bij Google [X], ingenieur, ondernemer maar bovenal auteur van het boek “De Logica van het geluk”. Een aanrader voor iedereen die op zoek wil gaan naar dé geluksformule, maar dan wel op een wetenschappelijk onderbouwde manier.
Wie zijn je helden?
Ik heb heel eerlijk nooit écht opgekeken naar een persoon, of écht fan geweest van een persoon.
Ik heb wel bewondering voor bepaalde talenten van personen. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan de gevatte down-to-earth quotes van Ricky Gervais, het schitterend gitaarspel van Joe Satriani, het dichterstalent van Herman De Coninck, het beeldhouwtalent van Constantin Brancusi, de strijdlust van Rosa Parks, het redenaarstalent van voormalig ABVV voorzitter André Mordant, de ongelooflijke vergevings- en veerkracht van Nelson Mandela, … en zo kan ik nog eindeloos doorgaan ;-)
Hoe luidt je kernspreuk?
Pluk de dag! Leef bewust en geniet bovenal van de kleine dagelijkse geluksmomenten. Een torenhoog cliché, maar een waardevolle boodschap die bij sommige mensen pas doordringt als ze door een diep dal zijn gegaan.
Meer weten over Gitta? Volg haar op Facebook.
Ga naar Laatste nieuws
Over de Auteur
Team Vooruit
Deel dit artikel met je vrienden.