Conner Rousseau: "Eén oplossing voor jongerengeweld bestaat niet, maar misschien wel twee."

Twee zaken kunnen tegelijkertijd waar zijn: ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. De overheid voor de veiligheid van haar burgers. Maar wat als beiden met elkaar botsen? Wat als jongeren elkaars veiligheid bedreigen? Dan moet een sterke overheid ingrijpen. In het algemeen belang.

Het zal je kind maar zijn. Crapuleus vernederd, vastgelegd op beeld. In een mum van tijd verspreid over heel Vlaanderen. (Gruwelijke vernederingen en vechtpartijen: in één dag worden vier filmpjes van vechtende jongeren verspreid, DM 18/8) Ook als het je eigen kind niet is, kookt je bloed. Hoe kunnen jongeren elkaar zoiets aandoen? En waarom? De volkswoede is groot en terecht. De schreeuw om strenge straffen klinkt luid. De politiek veroordeelt het gedrag. Maar kan ze ook realistische oplossingen bieden? En niet enkel holle slogans? Ik doe een poging.

Twee zaken kunnen tegelijk waar zijn. Op Instagram veroordeelde ik het walgelijk gedrag. Er volgden veel berichten met steun. Maar ook enkele verwijten. Omdat ik de afkomst van de daders niet benoem. Hebben de daders of amokmakers op de virale beelden vaak een kleurtje? Ja. Vergt dat een andere aanpak? Neen. Iedereen wéét dat we jongeren die hier geboren zijn niet naar een ander land kunnen sturen. En ook jongeren zonder kleur durven zich schuldig te maken aan pesterijen en zinloos geweld. Daar ben ik in mijn schooltijd genoeg getuige van geweest. De holle slogans die anders beweren zorgen voor veel likes, maar voor 0 oplossingen.

Begin bij het begin. Om oplossingen te vinden, moeten we kijken naar de context waarin een kind wordt opgevoed. Waar je wiegje staat, maakt nog steeds een groot verschil.

Begin bij het begin. Om oplossingen te vinden, moeten we kijken naar de context waarin een kind wordt opgevoed. Waar je wiegje staat, maakt nog steeds een groot verschil. Stel dat je geboren wordt als 6e kind in een klein appartementje in een groot gebouw waar veel werkloosheid en criminaliteit heerst. Je ouders spreken amper Nederlands en hebben weinig middelen. Geen hobby’s, want daar is thuis geen geld of interesse voor. Je thuis is te klein, dus wordt de straat je nieuwe thuis. Daar gaat de opvoeding vaak fout. Veel meer dan een probleem van afkomst is dit een sociaal- economisch probleem. Van armoede en gelijke kansen.

Beter voorkomen dan genezen. Als jongeren opgroeien in een omgeving van taalarmoede en werkloosheid, moet de overheid ingrijpen. Zowel door ouders aan het werk te helpen. Nederlands te leren. Maar vooral door in kinderen te investeren. Daar komt de cruciale factor van kinderopvang op de voorgrond. Van jongs af aan leren omgaan met andere kinderen, Nederlands leren en gezond eten. Het kan veel miserie op latere leeftijd voorkomen. Elk kind een hobby geven helpt jongeren die de weg kwijt zijn, opnieuw op het juiste pad. Sterke kinderopvang stoomt ze klaar voor het onderwijs. Geeft meer kansen op een diploma en op een goede job. Zo kunnen ze zichzelf opwerken. Uit armoede geraken. En iets maken van het leven.

Moeten de daders dan niet gestraft worden? O jawel. Een strenge sanctie moet daders aan het denken zetten. En ook anderen afschrikken. Ze toont dat onze samenleving zulk gedrag niet tolereert. Een moeilijke thuissituatie mag geen excuus zijn voor crapuleus gedrag.

Een strenge sanctie moet daders aan het denken zetten. En ook anderen afschrikken. Ze toont dat onze samenleving zulk gedrag niet tolereert. Een moeilijke thuissituatie mag geen excuus zijn voor crapuleus gedrag.

Kunnen de jonge daders nog veranderen? Uiteraard. Jongeren zijn altijd te redden. Maar hoe dan? De samenleving kampt met een algemeen tekort aan respect en discipline. Respect voor de leerkracht, respect voor de brandweer, respect voor elkaar. Wanneer de omgeving, wanneer de ouders er niet in slagen hun kinderen op het rechte pad te houden, moet een overheid ingrijpen.

De manier waarop? Als de kat maar muizen vangt. Werkstraffen, tuchtscholen,... het is voor mij allemaal bespreekbaar. In het belang van de jongere zelf. Want van crimineel gedrag worden ook zij niet beter. En vooral in het algemeen belang. Een sterke overheid moet ervoor zorgen dat iedereen veilig is - dat meisjes met de fiets naar een feestje durven en jongens zich veilig voelen op de bus. Zolang mensen het gevoel hebben dat hier niets fundamenteel aan verandert, zullen de extremen groeien. Dat leidt enkel tot meer stilstand en achteruitgang. En ja, tot meer onveiligheid.

Zolang mensen het gevoel hebben dat hier niets fundamenteel aan verandert, zullen de extremen groeien. Dat leidt enkel tot meer stilstand en achteruitgang. En ja, tot meer onveiligheid.

Moet de overheid dan de taak van de ouders overnemen? Een overheid moet alles doen in het algemeen belang. Ze is als het ware de eindverantwoordelijke van de samenleving. Dat is op vlak van veiligheid zo, maar ook op vlak van armoede en gelijke kansen. Wanneer we in het parlement pleiten voor gezonde maaltijden op school, schiet de minister van Onderwijs het voorstel af. Hij vindt dat de taak van de ouders. Ook al kan je dat vinden, dat ontslaat de overheid nog altijd niet van haar taken. Om kinderen te beschermen tegen honger. Want kinderen met honger presteren minder op school. Mindere prestaties leiden tot een lager niveau. Het dalend niveau in het onderwijs zal Vlaanderen de komende jaren enorm veel geld kosten. Dat schaadt het algemeen belang. Daarom moet de overheid ingrijpen. En het veel beter doen.

Twee zaken kunnen tegelijkertijd waar zijn. Willen we ons opnieuw veilig voelen? Dan moet de overheid meer investeren in jongeren. Zodat geen kind nog opgroeit in armoede. En moeten we daders strenger straffen. Op een manier die resultaat oplevert. Eén oplossing bestaat niet. Twee oplossingen? Let’s try.