Met haar Klimaatplan creëert Vlaamse regering mobiliteitsprobleem

Te elfder ure slaagde de Vlaamse Regering er dan toch in om een Klimaatplan voor te stellen waarmee Zuhal Demir naar Glasgow kan vertrekken. Het resultaat is een pakket aan maatregelen die vooral het individu viseert en waarbij de eigen verantwoordelijkheid wordt ontlopen. Naast de maatregelen om onze huizen beter te isoleren via verplichte renovatie en de uitstoot van landbouw en industrie terug te dringen, werd vooral uitgekeken naar de het luik rond mobiliteit en meer specifiek de elektrificatie van het wagenpark. Daar heeft de berg jammer genoeg een muis gebaard. Van de drie V’s voor duurzame mobiliteit, werd er immers maar één ingevuld: Verschonen. Wat met Verschuiven en Verminderen? 

Het uitgangspunt is goed: de uitstoot van transport verminderen binnen de eigen bevoegdheden. In 2018 bedroeg de uitstoot van broeikasgassen door transport in Vlaanderen 15 miljoen ton CO2. Dit komt overeen met 20 procent van de Vlaamse broeikasgasemissies. Het wegverkeer neemt daarvan het grootste aandeel in. In 2018 was het verantwoordelijk voor 97 procent van de uitstoot. Het personenvervoer neemt hiervan 54 procent voor zijn rekening, het goederenvervoer 41 procent. Door vanaf 2029 de verkoop van personenwagens en bestelwagens met verbrandingsmotor te stoppen, zal ons wagenpark in sneltempo vergroenen. Of ons elektriciteitsnetwerk dat aankan en er genoeg laadpalen beschikbaar zullen zijn, is een andere kwestie. 

Elektrisch filerijden

Jammer genoeg staat deze maatregel helemaal op zichzelf, en maakt het geen deel uit van een bredere mobiliteitsvisie. Daarmee dreigt een oplossing voor het klimaatprobleem, een nieuw probleem te creëren. Vlaanderen is nu al Europees kampioen filerijden. Pre-corona stond er elke werkdag gemiddeld één uur lang 775 kilometer file. Post-corona zijn we alweer in hetzelfde bedje ziek en breken we nieuwe filerecords. Wanneer we binnen enkele jaren enkel nog met elektrische (privé)wagens zullen rondrijden, zal dat probleem alleen maar groter worden en staan we in Vlaanderen helemaal vast in het verkeer. Onderzoek in Scandinavië over de impact van elektrisch rijden op de mobiliteit geeft immers aan dat het autobezit toeneemt en dat mensen meer korte ritten met de auto maken, minder fietsen en minder het openbaar vervoer nemen, zo leerde mobiliteitsexpert Dirk Lauwers ons. Binnenkort kunnen we allen samen elektrisch filerijden! 

Flankerend beleid is dus absoluut nodig, en daar ontbreekt het in dit Klimaatplan en in het hele beleid van bevoegd minister Lydia Peeters aan. In de verklaringen die door diverse ministers werden afgelegd, horen we enkel dat er meer groene bussen bij De Lijn en haar pachters komen met als doelstelling om tegen 2035 volledig elektrisch te rijden. Dat is geen nieuw beleid, voor alle duidelijkheid, maar staat al enkele jaren op de website van De Lijn te lezen. Over de ambitie uit het regeerakkoord om tegen 2025 elektrisch te rijden in alle stadskernen wordt met geen woord meer gerept, simpelweg omdat De Lijn al heeft aangegeven dat dat onhaalbaar is. Net zoals De Lijn heeft aangegeven dat er geen geld is om die duizenden elektrische bussen en de bijhorende laadinfrastructuur aan te kopen, ondanks alle mooie woorden. Merk ook op dat er zes jaar verschil zit tussen het moment waarop het voor u en ik verboden wordt nog een wagen op diesel of benzine te kopen, en wanneer de overheid zelf volledig groen rijdt.

Maar dit gaat opnieuw enkel over Verschonen. Er wordt met geen woord gerept over hoe we ervoor gaan zorgen dat mensen zich minder verplaatsen (denk aan de enorme voordelen van telewerk) én op een andere manier gaan verplaatsen. Weg van individuele verplaatsingen in de eigen wagen, naar collectief en duurzaam vervoer zoals bus, tram en fiets. Toegankelijk en betaalbaar voor iedereen. Daarmee los je zowel het klimaatprobleem, als die ellendige files op. Twee vliegen in één klap. Waar blijft de investeringsboost in openbaar vervoer en fietsinfrastructuur? 

Annick Lambrecht en Els Robeyns – Vlaams parlementsleden Vooruit