LOKAAL: “To fusie or not to fusie?”, that’s the question!

Vooruit ziet hiervoor verschillende belangrijke redenen.

👉 1. Onze inwoners verdienen de beste gemeente en de beste dienstverlening.

De slagkracht van een kleine gemeente als de onze, is te klein geworden om op een voldoende kwalitatieve en duurzame wijze antwoorden te bieden op de uitdagingen van vandaag en morgen. Steeds meer verantwoordelijkheden en taken worden door de hogere overheid in het mandje van de lokale besturen gelegd, terwijl de middelen steeds schaarser worden. De bestuurskracht van kleine gemeenten krimpt. Kleine gemeenten kampen met een grote onderbezetting in vele gemeentelijke diensten. Ook Zelzate verkeert in die situatie. De technische dienst, de verschillende gemeentelijke administraties, de sociale dienst, ... overal komen we handen te kort. Vele diensten zijn bovendien éénmansdiensten. Versterking is nodig. Vandaag werken we al nauw samen met onze buren die in dezelfde situatie verkeren. Zo delen we bijvoorbeeld een IT’er en een noodplanningsambtenaar met de gemeente Assenede. Schaalvergroting is noodzakelijk om kwalitatieve dienstverlening te kunnen blijven garanderen.

👉 2. Wat we zelf doen, doen we beter.

Vanuit de Vlaamse Overheid wordt schaalvergroting op alle mogelijke wijzen gepromoot. Het staat in de sterren geschreven dat die vrijblijvendheid binnenkort wordt vervangen door een verplichting. Ook professor en expert ter zake, Johan Ackaert, windt er geen doekjes om; volgens hem zullen fusies na 2024 opgelegd worden door Vlaanderen. In dat geval dreigen we het slachtoffer te zullen worden van een nieuwe golf van opgelegde fusies. Noem het gerust het zekere voor het onzekere nemen. Wat we zelf doen, doen we beter. We zoeken dus beter zelf actief onze bruid als we een gedwongen huwelijk willen vermijden. Op die manier kunnen we er een succesverhaal van maken voor onze gemeente. Bovendien wordt ook in onze regio het fusieverhaal in steeds meer lokale besturen au sérieux genomen. Wachtebeke heeft reeds een fusie aangekondigd met Lochristi. In de rest van het Meetjesland zijn verschillende gemeenten ook de mogelijkheden aan het onderzoeken. Het gaat onder meer over Sint-Laureins, Eeklo, Kaprijk en buurgemeente Assenede. Zelzate mag hierin niet passief blijven, maar moet actief meezoeken naar opportuniteiten.

👉 3. Financiële zuurstof is nodig.

Dat Vlaanderen grotere gemeenten wil, mag duidelijk zijn. De Vlaamse Overheid is momenteel nog bereid schulden over te nemen van gemeenten die voor 31/12/2023 beslissen om vanaf 1 januari 2025 vrijwillig te fusioneren. Bedragen tot €500 per inwoner. Aangezien bijna alle lokale besturen schulden hebben, betekent gedeeltelijke of volledige schuldovername voor vele gemeenten extra zuurstof en creëert dit veel meer mogelijkheden op het vlak van investeringen en dienstverlening. Bij een gedwongen fusie, zal die schuldovername er naar aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet meer bij zijn.

👉 4. Samen staan we sterker.

Onze kleine gemeente kijkt aan tegen vele grote toekomstige uitdagingen op het vlak van mobiliteit, leefbaarheid, infrastructuur, economische ontwikkeling, en ga zo maar door. Het gaat zeer hard vandaag. We hebben vele troeven die ons tot een aantrekkelijke bruid maken. Zo ligt Zelzate vlakbij belangrijke internationale verkeersassen en zijn we de Vlaamse toegangspoort tot een internationale tophaven. Door aan schaalvergroting te doen, schalen we ook onze slagkracht en bestuurskracht flink op. Door nu actief de pistes te onderzoeken, vermijden we straks alleen achter te blijven.

Het is belangrijk het huiswerk goed te maken. We doen er daarom goed aan de verschillende pistes in alle objectiviteit te verkennen. Naast financiële overwegingen, moet er over gewaakt worden dat in een nieuwe gemeente elke partner zijn identiteit en eigenheid kan bewaren en dat de dienstverlening in de kernen gegarandeerd blijft. Enkel op die manier zullen alle partners de voordelen van een fusie ervaren. Het zal dus ook belangrijk zijn met gelijkwaardige partners rond de tafel te zitten. Een scenario waarin de ene gemeente de andere opslokt moet vermeden worden.

Complementariteit is zeer belangrijk. Gemeenten die de onderlinge grenzen opheffen en samensmelten, moeten elkaar aanvullen en versterken. Het is belangrijk op zoek te gaan naar partners met een ánder profiel om zoveel mogelijk troeven te kunnen samenbrengen. De grootste slaagkansen zitten in een gemeente die én jonge gezinnen aantrekt én open ruimte zat heeft én natuurschoonheid te bieden heeft én bruisende kernen heeft én succesvolle landbouw kent én een ruim onderwijsaanbod heeft én alle vervoersmodi op het grondgebied heeft én economische groei en ontwikkeling kent en ga zo maar door. Met harmonie en evenwicht tussen vergrijzing en verjonging, tussen platteland en stad, tussen rust en dynamiek.

Een zeer belangrijke rol hierin, is weggelegd voor onze inwoners. Uitgebreide consultatie van onze inwoners en een participatief traject zijn noodzakelijk. Het uiteindelijke doel van een fusie is immers te komen tot meer bestuurskracht om zo onze inwoners de beste gemeente en de beste dienstverlening te kunnen garanderen, nu en in de toekomst. Diezelfde inwoners zijn dus een zeer belangrijke schakel in de ketting. Zij moeten nauw betrokken worden en meegenomen worden in het verhaal. Maar zover zijn we nog niet.

De gemeenteraad besliste recent unaniem, over partijgrenzen heen, om externe expertise in te schakelen en een bestuurskrachtmeting van onze gemeente te laten uitvoeren. Terzelfdertijd zal ook in andere Meetjeslandse gemeenten die oefening gebeuren. Eens duidelijk is hoe het met de gezondheid van onze gemeenten gesteld is, moet onderzocht worden waar zich opportuniteiten kunnen voordoen voor onze gemeenten en onze inwoners. Voor onze toekomst en die van onze kinderen.

Het schepencollege, de voltallige gemeenteraad, onze personeelsleden en onze inwoners, allen zijn het zeer belangrijke stemmen in dit proces. Alle betrokkenen moeten gehoord worden. Zodat er uiteindelijk een weloverwogen en gedragen beslissing kan genomen die slechts één belang voorop stelt: dat van onze inwoners. To fusie or not to fusie, that’s the question.