LOKAAL: Sven Taeldeman: “Meer draagvlak voor nieuwe fietsinfrastructuur nodig”

1. Fietsverbinding Rijvissche

Het ‘Rijvisschepad’ zal met een dubbelrichtingsfietspad een unieke, veilige (en lang verwachte) verbinding vormen tussen de fietssnelweg F7 op de oude spoorbedding in het Parkbos en het Don Bosco College (in de toekomst zal een fietstunnel onder de ovonde van de Oudenaardsesteenweg ook de link maken met de Universiteitscampus Ardoyen). Deze verbinding staat ondertussen meer dan 15 jaar in de beleidsplannen voor het Parkbos, en is breed besproken met allerlei overheden en organisaties.

Op 17 november 2022 verleende de Provincie Oost-Vlaanderen de vergunning voor het Rijvisschepad. Daarna werden er twee beroepen ingesteld daartegen. Voor de nodige grondverwerving werd een voorlopig onteigeningsbesluit goedgekeurd door het ruilverkavelingscomité Schelde-Leie.

De uitvoering hangt af van het verkrijgen van de omgevingsvergunning na behandeling van de beroepsschriften, en van de verwerving van de gronden. Voor alle duidelijkheid: de Vlaamse Landmaatschappij is bouwheer, niet de Stad Gent.

De Stad Gent heeft meerdere gesprekken gehad met Natuurpunt, in februari 2023 nog. Natuurpunt verwijst naar een alternatief via de Rijvisschestraat. Maar: de fietsverbinding Rijvissche maakt deel uit van het functioneel fietsroutenetwerk. Natuurpunt was ook betrokken bij de voorbereiding ervan.

De Rijvisschestraat wordt binnen het Wijkmobiliteitsplan Zwijnaarde verkeersluwer door de filter halverwege. De route via de Rijvisschestraat, met gemengd verkeer en slecht wegdek, is – zeker in de huidige vorm - bijlange niet zo veilig (zeker niet tot de voordeur van Don Bosco), noch comfortabel, en betekent omrijden, en kan dus moeilijk als volwaardig alternatief beschouwd worden voor de vrijliggende fietsverbinding tussen de fietssnelweg F7 en de grootste middelbare school van Gent en de toekomstige fietstunnel onder de ovonde N60. Bovendien moet het Wijkmobiliteitsplan nog ingevoerd en later geëvalueerd worden. Een fietssnelweg is niet hetzelfde als een straat waar nog verkeer is in één richting.

Deze fietsverbinding is ook voorzien als ontsluiting van de Campus Ardoyen en de (toekomstige oplossing voor de) ovonde N60. Er is daar een fietstunnel gepland, die uiteraard moet aansluiten op een fietspad. Door de geplande hervormingen en uitbreiding van de campus zullen de onderzoeks- en onderwijsactiviteiten in Ardoyen de komende jaren nog veel meer studenten aantrekken.

Vooruit vraagt een veilige hoogwaardige fietsverbinding tussen fietssnelweg F7 en Don Bosco en de ovonde, die uitnodigt tot gebruik.

2. Fietsbrug over de Tijarm

De Vlaamse Waterweg is bouwheer in dit dossier. Die heeft al een aangepaste omgevingsvergunning aangevraagd. Het grootste struikelpunt voor Natuurpunt is de verlichting op de brug (die deels gefinancierd wordt door de Stad Gent). In de nieuwe vergunning is een aangepast verlichtingsregime voorgesteld, waarbij de gemiddelde lichtsterkte wordt verlaagd van 5 lux naar 3 lux. Het licht zal bovendien gedimd worden tussen 22 en 6 uur. Daarmee zou het probleem opgelost moeten zijn… Het is immers een rechtstreekse verbinding tussen Merelbeke-centrum en omliggende dorpen naar deze belangrijke tewerkstellingsplek Eilandje Zwijnaarde, en heeft dus een belangrijk fietspotentieel, ook in de (hele) vroege en late uren.

3. Verlichting op de fietssnelweg F7

In dit geval was er een compromis met álle partijen over de verlichting: er zouden 5 meter hoge verlichtingspalen worden geïnstalleerd met LED-lampen die enkel het fietspad verlichten, en die worden gedoofd tussen 22 en 6 uur.

De Stad Gent is niet de bouwheer. Na realisatie van de spoorwegbedding werden de gronden overgedragen aan de Stad, die de verlichting nog zou laten plaatsen door Fluvius. De afspraken daarover (vooraf) zijn helaas onvoldoende meegenomen in de behandeling en de uitreiking van de omgevingsvergunning. Er liep een administratief beroep bij de Vlaams minister Diependaele. Die heeft niet tijdig beslist over het beroep van de Stad tegen de weigering van het Agentschap.

Daarom heeft het college beslist om een verzoek tot vernietiging in te dienen bij de Raad van State. Als de Stad daarbij in het gelijk gesteld wordt, dan is het opnieuw aan het Agenschap om een nieuw besluit te nemen en de motieven van het arrest na te leven. De uitspraak van de Raad van State zal bepalen hoe de Stad verder met de verlichting moet omgaan. In elk geval: voor de goede werking van de verlichting op dit fietspad blijven de palen behouden.

Beroepsprocedures vermijden door dialoog en maatwerk

In een stad als Gent, met zijn vele werk- en schoolplekken in een stedelijke omgeving, wordt er ook tijdens de donkere uren gefietst. “We willen dat fietsinfrastructuur ook dán goed bruikbaar en veilig is”, zegt Sven. “Het uitgangspunt is dat verlichting daarom wenselijk is, maar dat vraagt maatwerk. Met de moderne verlichtingstechnologieën is het perfect mogelijk om de lichtsterkte aan te passen aan de tijdstippen en locaties, kleuren te gebruiken die minder schadelijk zijn voor de natuur (tussen aan en uit, wit en aardedonker, zijn er vele tinten licht), en optimale constructies te installeren die strooilicht vermijden, op basis van een goeie kennis van de (kwetsbare) omgeving.”

Van bij de planning van dat alles wordt daarom best al aan draagvlak gewerkt en naar oplossingen gezocht in overleg met zowel fietsers als natuur- en milieuverenigingen. “De impact van verlichting in Vlaanderen is zeer groot, we moeten daar niet flauw over doen. Het kan (moet) met minder, máár: we moeten wel vermijden dat fietsinfrastructuur disproportioneel zwaar wordt geviseerd, waardoor er ofwel geen fietsinfrastructuur kómt, of ze vermeden wordt omdat ze te donker is…”