LOKAAL: Sint-Niklaas l De nieuwe bibliotheek moet ambitieus zijn.

Vooruit Sint-Niklaas blijft de plannen voor de herinrichting van het Heymanplein en voor de bouw van een hedendaagse bibliotheek en Het Huis van het Kind genegen. De ideeën voor dit project liggen reeds jaren op tafel en in de vorige bestuursperiode werkten onze schepenen mee aan de voorbereidingen.

Vrijdag 26 november lag in de gemeenteraad de gunning voor de bouw van de nieuwe bib/Huis van het Kind ter stemming. Onze fractie maakte bij monde van Kris Van der Coelden en Ilse Bats hun zorgen en vragen kenbaar.

Eerst en vooral waren we verwonderd over de prijs van het project. Er is altijd gesproken over 15 miljoen euro. Nu duikt in het bestek plots het cijfer van 22 miljoen euro op. Zonder dat daar een berekening bij zit. Zonder dat het duidelijk is op welk bouwprogramma (vloeroppervlakte, aantal zalen, kantoren, enz.) dit cijfer gebaseerd is. Ilse Bats heeft nog op de avond zelf een schriftelijke vraag gesteld om de berekeningen achter dit bedrag te leren kennen. Later deze week moet het stadsbestuur ons overtuigen dat dit te rijmen valt met de gezondheid van de stadskas.

Met een budget van 22 miljoen euro moét de stad kiezen voor goede architectuur. Zoals Gent dat deed met De Krook, ontworpen door een Catalaans bureau dat een jaar na de opening de belangrijkste architectuurprijs op wereldniveau ontving. Zoals Aalst, dat met zijn nieuwe bibliotheek Utopia een internationale prijs kreeg voor beste culturele gebouw. Of zoals Mechelen, dat met Predikheren (een omgebouwd klooster) de Vlaamse onroerend erfgoedprijs won.

In Sint-Niklaas gaat men echter niet op zoek naar een architect, maar naar een financier en een aannemer, die noodgedwongen een architect onder de arm neemt. Bij de selectie van drie bureaus die een ontwerp mogen indienen, telt de architectuur slechts mee voor 10 van de 100 punten. De enige referentie die de architect moet kunnen voorleggen, is dat hij minstens twee keer een vrijetijdsgebouw met een kostprijs van minstens 8 miljoen euro heeft ontworpen. Met andere woorden: twee keer een uit de kluiten gewassen sporthal ontwerpen is voldoende om een bibliotheek te mogen tekenen van 22 miljoen euro in het centrum van een stad.

De architect is de sleutelfiguur in het denken hoe men alle functionele noden van het nieuwe gebouw kan combineren met spraakmakende stedelijke architectuur. Aan die visie zal onvoldoende gewicht worden toegekend. De kans is groot dat Sint-Niklaas door de gekozen procedure een gerespecteerde plaats in het Vlaamse hedendaagse architectuurlandschap zal missen.

Tenslotte kwam in het debat ook de toekomst van het huidige bibliotheekgebouw ter sprake. Het gebouw is technisch verouderd en voldoet niet meer aan de ruimtelijke eisen van een 21^ste-eeuwse bibliotheek. Toch blijft het – in combinatie met de groene ruimte ervoor - een markant gebouw; één van de weinige opmerkelijke gebouwen uit een periode (de jaren 60-70) waarin vooral veel lelijks uit de grond kwam. In die zin gaan er steeds meer stemmen op om het gebouw en de site te behouden en een nieuwe bestemming te geven. Tegen de tijd dat de gemeenteraad een beslissing moet nemen over de huidige bibliotheek mogen die stemmen zeker nog een stuk luider klinken.

Foto: bibliotheek van Tianjan (China), door het Nederlandse architectenbureau MVRDV