LOKAAL: Financiële ontsporing heraanleg Grote Markt

In november 2021 werd het definitief ontwerp voor de heraanleg van de Grote Markt door ontwerper ALS_O overgemaakt aan de stad. Het verificatierapport dat de stadsdiensten maakten over dit ontwerp geeft een hallucinant beeld van de financiële ontsporing van dit project.

Een overzicht:

• Mei 2019: de stad gaat via de procedure van de Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester op zoek naar een ontwerper voor de markt. De stad houdt een budget beschikbaar van 8 miljoen euro.
• Oktober 2020: ALS_O wordt door het college aangesteld als ontwerper en plakt op het project een geraamde kostprijs van 8,8 miljoen euro.
• Juni 2021: het voorontwerp van de markt wordt voorgesteld in de gemeenteraadscommissie; de raming is toegenomen tot 11,6 miljoen euro. Voor het eerst is er sprake van een fasering, waarbij het OLV-plein in een tweede fase zou worden aangepakt, na 2024.
• November 2021: het definitief ontwerp is klaar, met een kostenraming van… 18,4 miljoen euro.

De heraanleg van de Grote Markt zal – nog voor de aanstelling van een aannemer – meer dan 10 miljoen euro meer kosten dan oorspronkelijk gepland! We mogen dus zonder overdrijving spreken van een complete ontsporing van het budget.

Voor het college is dit geen nieuw gegeven. De tabel op p. 11 van het verificatierapport maakt duidelijk dat deze ontsporing al in juni 2021 duidelijk was, toen de ontwerper het definitief ontwerp nog moest maken. Er is in de tabel sprake van een kostprijs van 16,9 miljoen euro. Dit roept twee belangrijke vragen op:

• Hoe is het mogelijk dat men als stadsbestuur op dat moment niet ingegrepen heeft, dat men rustig is doorgegaan met het project werk en dat men zelfs nog een aantal bijkomende eisen gesteld heeft?

 

• Waarom heeft men de gemeenteraad op het verkeerde been gezet? Op de commissie van 29 juni 2021 werd een tabel getoond van april 2021 waaruit bleek dat de kost moest geraamd worden op 11,6 miljoen euro. Op dat moment wist het stadsbestuur dat de kostprijs substantieel hoger zou liggen, nl. op 16,9 miljoen!

Het rapport roept, in het verlengde van het budgettaire probleem, ook een aantal andere nieuwigheden en beschouwingen op:

• Het argument dat een 2^de in- en uitrit voor de parking onder de Grote Markt in de richting van het OLV-plein te duur is, is in het licht van de evolutie van deze ramingen ridicuul.

 

• De draaibeweging om vanuit de richting van de Plezantstraat/Hofstraat de ondergrondse parking te bereiken via een keerbeweging t.h.v. Het Woord was niet voorzien in het definitieve ontwerp. Het is onduidelijk of dit verkeerstechnisch mogelijk is en tegen welke kostprijs.

 

• In het verslag van de stuurgroep stad-ontwerper is ook sprake van problemen met de robuustheid van de graspartijen op de nieuwe Grote Markt wanneer er grote evenementen doorgaan. Ook hier dreigen nog extra kosten…

 

• De fasering betekent dat de werken – en dus ook de hinder die deze met zich meebrengen - zich over een veel langere termijn zullen uitstrekken. Een timing voor de werken aan het OLV-plein is voorlopig niet terug te vinden.?

 

• De knip van het autoverkeer over de Grote Markt zou al bij aanvang van de werken ingevoerd worden; volgens de planning in maart 2023. Dit maakt het zo goed als onmogelijk om nog fundamentele wijzigingen uit te voeren aan de kruispunten op de Singel; een maatregel waarvoor momenteel een studie wordt uitgevoerd.

Heel deze gang van zaken roept een aantal pertinente vragen op:

• De evidente vraag: hoe is het zover kunnen komen? Waarom heeft de stad op geen enkel moment ingegrepen om de kosten van het project te beheersen, behoudens een aantal kosmetische ingrepen? Waarom heeft men niet aan de alarmbel getrokken halfweg 2021, wanneer nog voor de opmaak van het definitief ontwerp bleek dat de kostprijs uit de hand liep?

 

• Wat wil de stad momenteel nog doen om de kostprijs in de hand te houden? Faseren brengt weinig op: faseren betekent enkel de kost een korte periode voor zich uit te schuiven. Bovendien bedraagt de kostprijs van fase 1 nog steeds 15,3 miljoen euro! Is men bereid om het project substantieel aan te passen om de kosten te beheersen? Door bv. geen heraanleg van gevel tot gevel aan te voeren? Of door een aantal dure, voornamelijk esthetische ingrepen te schrappen?

 

• Wil men stappen zetten tegen de ontwerper? In het contract met de ontwerper is het volgende vermeld: “Uit de ramingen van de ontwerper dient te blijken dat het voorgestelde project redelijkerwijs kan uitgevoerd worden binnen het vooropgestelde budget van 8.800.000 EUR. De ontwerper zal gedurende de volledige looptijd van deze overeenkomst voldoende inspanningen leveren om het vooropgestelde budget te respecteren en zal bij budgetoverschrijding concrete voorstellen opmaken om de kosten te drukken, evenwichten te herbekijken of de scope bij te sturen.”

 

Wil men op basis van deze passage de ontwerper aansprakelijk stellen? Heeft men hierover juridisch advies gewonnen?

Op een moment dat bij de gezinnen de energiefacturen exploderen, dat de prijzen op de woningmarkt stilaan onbetaalbaar worden en dat de mensen hun spaarcenten zien opdrogen op hun rekening, is het aangewezen dat de stad een voorbeeldrol opneemt en getuigt van bescheidenheid en soberheid in het financieel beheer. De Sint-Niklazenaars moeten de tering naar de nering zetten; de stad moet dat ook doen.

Ga naar Vooruit Sint-Niklaas