LOKAAL: Astrid De Bruycker over Dag van de Levensbeschouwingen: ‘Individuen helpen verschillen te overstijgen’

Beste mensen, goeiemiddag allemaal. Welkom op deze bijzondere plek die, bij uitstek, appelleert aan de ratio. Aan kennisopbouw, kritisch denken en continu onderzoek. Tegelijk is dit een plek die garant staat voor open debat. Ideeën mógen botsen, als dat met respect voor andere meningen gebeurt. Hier gooien we alleen argumenten in de strijd. Hier is geen plaats voor dogma’s en Het Eigen Grote Gelijk. De betreurde Jan Blommaert schreef ooit: “Elke wetenschapper weet dat de waarheid van vandaag de leugen van morgen is, en dat die leugen ontdekt wordt door de permanente discipline van de kritiek.”

In mijn jonge jaren kreeg ik een kruisje voor het slapengaan. Ik zong op zondagochtend in de mis. Mijn overgrootmoeder en grootmoeder hadden een winkel en een kraam, ze verkochten religieuze snuisterijen in Lourdes (in Oostakker, niet in Frankrijk) – onder andere van die kleine plastic flesjes in de vorm van een Mariabeeldje, gevuld met wijwater. Af en toe proefde ik daar stiekem van, vol verwachting, om te zien wat er zou gebeuren…

Maar kleine meisjes worden groot natuurlijk. En wat er gebeurde, was: ik ging dingen in vraag stellen, trok zélf op zoek naar antwoorden. ‘Al die mooie woorden die ik zing op zondagochtend: wat betékenen die eigenlijk?’ Geloof was in mijn opvoeding geen keurslijf. Ik ontdekte dat er ook ándere overtuigingen zijn, dat ik mijn eigen overtuiging vrij kon opbouwen. Ik hoefde mij nergens tegen ‘af te zetten’, ik ging mij anders verhouden tot geloof.

Vandaag noem ik mezelf ‘actief pluralist’. Verschillen accepteren, elkaar respecteren. Zelfkritisch, niet vooringenomen. Nooit onverschillig. Niet naast elkaar, maar mét elkaar leven. Het zijn leidende principes in mijn leven, persoonlijk en politiek. Als mijn ouders of schoonouders vandaag míjn kinderen ‘een kruisje geven’, denk ik niét: ‘Dat mag niet, mijn kinderen worden niet gelovig opgevoed’. Integendeel: ik zie de schoonheid er van in. Dat kleine ritueel symboliseert hun liefde voor de kleinkinderen. En gaandeweg zullen die kleinkinderen zélf op zoek gaan naar antwoorden. Zullen die zélf hun overtuiging opbouwen, met de bouwstenen die wij hen aanreiken - én die die ze zelf zullen vinden.

Van het persoonlijke naar het politieke. Waarom organiseren wij eigenlijk een moment zoals dit? Heeft een stadsbestuur daar een rol in te spelen? Ik vind van wel.

Ik vind – en mijn collega’s in de Gentse meerderheid met mij – dat het de taak is van een overheid om op zoek te gaan naar verbinding. Om elk individu te helpen de verschillen te overstijgen. Om een samenleving te helpen ‘smeden’, als het ware, waarin levensbeschouwing geen rol speelt als het gaat om rechten, dienstverlening en solidariteit garanderen. Iedereen anders, allemaal Gent.

Ik eindig met een citaat van professor Brené Brown, onderzoekshoogleraar maatschappelijk werk aan de Universiteit Houston, in Texas – een citaat dat ik enkele jaren geleden las in Knack: “Echte verbondenheid vereist niet dat je je eigenheid verandert. Integendeel, ze vereist dat je wordt wie je écht bent. Ware verbondenheid is niet iets passiefs. Het is ook niet hetzelfde als lid worden van een groep omdat dat veiliger lijkt. Nee, ze verplicht ons om te leren samenzijn, zonder op te offeren wie we echt zijn. Als we iets willen veranderen in onze samenleving, moeten we ons bewust verbinden met mensen die anders zijn dan wij. We zullen moeten leren luisteren naar elkaar, praten met elkaar, en vreugde en pijn delen.”