LOKAAL: Albertpark heropend
Bertrand Demiddeleer
Voorzitter (gemeenteraad) Halle / Provincieraadslid Vlaams-BrabantSunday 11
December 2022 15:16
Op 11 december werd het Alberpark feestelijk heropend. Dit is nog maar het begin van een echte groene ader in het centrum van Halle. Burgemeester Marc Snoeck, had de eer de openingsspeech te houden.
Laat ons even met zijn allen teruggaan in de tijd en laat mij starten met het gebouw hier achter ons, het kasteeltje Vanvolsem, dat dienst doet als hoofdbibliotheek van onze stad. Op het huidig ogenblik staat dit kasteel echter leeg en hebben wij de bibliotheek tijdelijk ondergebracht in de lokalen van ons stadhuis. Het gebouw krijgt immers een totale make-over. Na een stevige restauratie en uitbouw zal het kasteeltje niet alleen meer toegankelijk zijn, maar tevens op een functionelere manier de verbinding maken tussen het achterliggende Elisabethpark en Albertpark, waar we ons nu bevinden. Vervolgens keert onze bibliotheek terug naar deze vertrouwde en goed gelegen plek.
Tijdens de vorige legislatuur hebben we het Elisabethpark volledig vernieuwd en werd het eerste Zenneterras gebouwd door de eigen stadsdiensten.
Hier bevinden we ons in het totaal verfraaid en vernieuwd Albertpark. Beide parken situeren zich waar in de middeleeuwen de stadsgrachten van de stad lagen, die toen als waterverdedigingslinie dienden. Nadat de grachten als verdedigingsmiddel geen nut meer hadden, werden ze gewoon toegelegd. De grond was oorspronkelijk eigendom van de familie Hannecart, die het op zijn beurt op 11 oktober 1880 verkocht aan de heer Vanvolsem, die tevens eigenaar was van het kasteeltje. De familie Vanvolsem behoorden tot één van de belangrijkste Halse families. Zij waren actief in de agrarische nijverheid Een ander, kleiner gedeelte was eigendom van de zusters van het Heilig Hart.
Door een ruil van eigendommen met daar bovenop 7.300 frank werd de stad eigenaar van deze grond. In 1896 ging de eerste schop in de grond en startte de aanleg van het park en exact een jaar later werd het Albertpark ingehuldigd met een groot feest. Een exacte datum van de inhuldiging werd niet teruggevonden, maar vermoedelijk gebeurde dat kort na 2 april 1897, exact 125 jaar geleden. Niet iedereen was echter overtuigd van de meerwaarde van dit park in ons stadscentrum. Er was zelfs protest tegen de aanleg van dit park. De publieke opinie draaide echter bij en het park werd bijzonder populair. Zodanig zelfs dat er in het toenmalige politiereglement enkele artikels werden opgenomen die specifiek handelde over het park en ik citeer er een tweetal :
- “in het park mag men niet binnen met paarden, koeien, geiten, schapen, wagens – met uitzondering van kinderwagens”
- “het is verboden in het houtgewas binnen te dringen en aldaar enige daad tegen de welvoeglijkheid te bedrijven”
Zoals je hoort, blijken sommige zaken van alle tijden te zijn.
De periode tussen 1870 en 1914, werd na de Eerste Wereldoorlog omschreven als de “Belle Epoque”, de mooie eeuw of het gouden tijdperk. Deze periode werd gekenmerkt door vooruitgang, vernieuwing en culturele ontwikkeling. De Belle Epoque was een tijd waarbij de welvaart toenam onder de bevolking, of beter gezegd onder een bepaalde laag van de bevolking. Het was ook de periode waarbij er tal van nieuwe uitvindingen hun weg vonden naar de samenleving :
- elektrische verlichting en verwarming in huizen werden stilaan de norm
- hetzelfde geldt voor de schrijfmachine en de telefonie
- maar ook de fotografie evolueerde van moeilijk en gebruiksonvriendelijk naar meer praktisch
- treinreizen werden luxueuzer en comfortabeler
- de elektrische tram deed zijn intrede en verving de oude paardentram of de stoomtram
De Belle Epoque werd ook gekenmerkt door het ontstaan van het cabaret en de dans “cancan”, die zeer populair was in de Parijse nachtclub de Moulin Rouge. Ik denk dat de tijd van het jaar zich echter niet leent om hier een openluchtdemonstratie van te geven.
Na de tweede wereldoorlog waren de beide parken bijzonder in trek bij de bevolking omdat hier regelmatig talrijke muzikale evenementen plaats hadden. In het Elisabethpark kon er zelfs gedanst worden en hier in het Albertpark stond er een vaste kiosk, waarop er door de muziekverenigingen van Halle en omstreken duchtig gemusiceerd werd.
Ik meen dat tot op vandaag het Albertpark nog steeds een trekpleister voor de jeugd is om samen met elkaar af te spreken. Zeker na schooltijd blijft dit park toch een bijzondere aantrekkingskracht hebben. Dit was ook de reden waarom er sinds 2001 een bronzen eigentijdse momentopname van de “Jeugd” gemaakt werd door Luk Van Ruyssevelt, voorstellende een jonge en een meisje die in skate-uitrusting op een skateramp zitten. Het werd ingepland op de plaats waar, in 1974, het standbeeld “Jeugd” van dezelfde kunstenaar werd vernield. Het vernielde beeldje stelde een jonge en een meisje voor met hun boekentasje op weg naar school.
In de voorbije 20 jaar werden er reeds kleine verbeteringen en ingrepen gedaan. Maar het moment was echt aangebroken om een totale restyling van het park te doen. Mijn collega schepen Bram Vandenbroecke, bevoegd voor openbaar groen zal zo dadelijk uit de doeken doen welke grondige groene renovaties er juist zijn gebeurd.
De periode van de Belle Epoque had echter ook een grote, minder fraaie keerzijde. Het was immers ook de tijd van het kolonialisme en het uitbuiten van immense overzeese gebieden. Van deze minder mooie kant van de medaille vind je ook in dit park restanten, die daar zeer duidelijk naar verwijzen. De Koninklijke Koloniale Kring van Halle huldigde in 1953, in aanwezigheid van de minister van Koloniën het Leopold II-standbeeld in, nu reeds een beetje weggestopt achter een grote bank.
Een beetje verder op staat de zuil “de witte neger” met daaronder drie namen van Hallenaren die op deze wijze werden gehuldigd als pioniers van het koloniale werk in Belgisch Kongo. Achteraf kregen zij zelfs straatnamen toegewezen.
Dit alles heeft natuurlijk te maken met de tijdsgeest en de waarde van die periode.
Anno 2022 vinden we het echter belangrijk om de tijdsgeest te duiden en er duidelijk afstand van te nemen. Dekoloniseren betekent immers het bestrijden van ongelijke machtsverhoudingen en streven naar gelijkwaardig burgerschap in een inclusieve diverse samenleving. Als stadsbestuur hebben we ervoor gekozen om samen met de cultuurraad, de werkgroep dekoloniseren, de vaderlandslievende verenigingen, de integratieraad en nog vele andere een traject te lopen waarbij we deze beelden niet laten verdwijnen, maar in zijn context plaatsen. Maar waarbij we zeer duidelijk als stadsbestuur afstand nemen en ons onbegrip tonen voor die periode en voor het onmenselijk leed dat de zwarte bevolking in Belgisch Kongo heeft ondergaan.
In de loop van de maand maart 2023 komen we hier dan ook uitgebreid op terug, nadat de digitale zuil met duidelijke informatie over deze koloniale periode geïnstalleerd zal zijn en waarbij ook de beelden tot hun ware proporties herleid zullen zijn.
Uiteraard wil ik zeer afsluiten met alle mensen te bedanken die hebben meegewerkt om het Albertpark een new-look te geven. Ik denk dan vooral aan onze eigen groendienst, aan de firma die de verbetering van de wegenis, de vergroening en de installatie van de banken op zich heeft genomen.
Maar ik wil vooral een applaus vragen voor Kim Ceusters en haar ploeg van regionale landschap die de drijvende kracht is geweest achter dit project.
Ga naar Bertrand Demiddeleer
Over de Auteur
Bertrand Demiddeleer
Voorzitter (gemeenteraad) Halle / Provincieraadslid Vlaams-BrabantDeel dit artikel met je vrienden.