Caroline investeert massaal in de jeugdhulp en hervormt ook: “We moeten ervoor zorgen dat élk kind een warme en veilige thuis heeft”

Waarom wil je al kunnen ingrijpen vóór de geboorte?

Caroline: Elk kind verdient een veilige start in het leven. Sommige baby’s beginnen al met een achterstand, en dat is oneerlijk. Denk aan onveilige thuissituaties door drugsverslaving of agressieproblemen. Als we niet op tijd ingrijpen, kan een kind al schade oplopen nog voor het geboren is.

Daarom willen we kwetsbare mama’s sneller bereiken en beter omringen met zorg en steun. Samen met mijn collega Frank Vandenbroucke lanceerden we het 1.000 dagen-zorgprogramma, zodat hulpverleners al tijdens de zwangerschap kunnen bijspringen. En als ouders alle hulp weigeren, moet ook een jeugdrechter kunnen tussenkomen, zodat er tóch iemand mama en kind blijft volgen en beschermen. Hoe vroeger we helpen, hoe groter de kans op een gezonde en eerlijke start. Daar draait het om.

Hoe zorg je ervoor dat gezinnen sneller geholpen worden, nog voor het escaleert?

Caroline: We willen dat ouders en jongeren op een heel eenvoudige manier hulp kunnen vragen én krijgen. Daarom breiden we de Huizen van het Kind en de OverKop-huizen sterk uit. Dat zijn plekken waar je met al je vragen terechtkan, of het nu gaat over opvoeding, school of mentaal welzijn. Geen doorverwijzingen of lange wachttijden, maar directe hulp in je eigen buurt. We brengen verschillende diensten samen onder één dak, zodat mensen niet van het kastje naar de muur gestuurd worden. Want hoe sneller we kunnen bijspringen, hoe kleiner de kans dat problemen ontsporen.

Sommige kinderen wachten op hulp terwijl er nog plaatsen vrij zijn. Hoe pak je dat aan?

Caroline: Dat is niet logisch. Er zijn kinderen in nood terwijl er tegelijk plaatsen leegstaan. Dat komt omdat we vandaag geen duidelijk overzicht hebben van waar nog plek is. Vanaf 2026 komt daar verandering in. Met één centraal systeem zien we in één oogopslag wie wacht en waar er plaats is. Zo kunnen we sneller helpen en crisisopvang vrijhouden voor echte noodsituaties. Daarnaast komt er een app die pleegouders en kinderen in crisissituaties sneller met elkaar verbindt.

Je gaat ook extra plekken creëren? 

Caroline: Dat klopt. We investeren 60 miljoen euro om meer plekken te creëren in de jeugdhulp. Zo kunnen we de komende jaren zo’n 2.000 extra kinderen en jongeren helpen. We breiden bestaande opvang uit, voorzien plaatsen voor jongeren met zware psychologische problemen en investeren in gezinsverblijven en gezinshuizen. Zo krijgt elk kind een veilige plek om te wonen, te herstellen en te groeien.

Vandaag moeten jongeren en gezinnen vaak tien keer hetzelfde verhaal doen bij verschillende hulpverleners. Hoe wil je dat veranderen?

Caroline: Dat is mentaal heel zwaar. Vandaag mogen hulpverleners vaak geen informatie delen, ook al werken ze rond hetzelfde gezin. Daardoor gaat kostbare tijd verloren en moeten jongeren telkens opnieuw hun verhaal doen. We draaien dat om. Er komt een gedeeld beroepsgeheim waarbij hulpverleners, politie en justitie wél informatie kunnen uitwisselen als dat nodig is om een kind te beschermen of sneller te helpen.

Na jaren begeleiding belanden sommige jongeren op hun achttiende toch op straat. Hoe zorg je ervoor dat niemand nog uit de jeugdhulp valt zonder perspectief?

Caroline: Dat raakt me echt. Jongeren die jaren begeleid zijn, mogen niet plots op straat belanden zodra ze achttien worden. Toch gebeurt dat vandaag nog te vaak. We investeren 15 miljoen euro om die overgang beter te begeleiden. Jongvolwassenen krijgen hulp bij het zoeken naar een woning, werk of opleiding, en iemand blijft hen opvolgen tot ze stevig op eigen benen staan. Geen enkele jongere mag nog de jeugdhulp verlaten zonder een dak boven zijn hoofd of een toekomst om naar uit te kijken. Dat is waar we dit allemaal voor doen.

Samen met experten, hulpverleners, jeugdhulpvoorzieningen, jeugdrechters en jongeren hebben we het voorbije jaar gekeken hoe we die uitdagingen met gezond verstand kunnen aanpakken. Hoe we het huidige systeem, dat door de jaren heen een lappendeken aan koterijen is geworden, eenvoudiger, vlotter en logischer kunnen maken. Dit plan is dus samen tot stand gekomen.

We gaan meer kinderen helpen door sneller in te grijpen. We zorgen voor meer begeleiding en opvang voor jongeren in probleemsituaties en we ondersteunen ouders die met opvoedingsvragen zitten. Met deze broodnodige hervormingen zorgen we dat élk kind een warme en veilige thuis heeft. Want élk kind verdient gelijke kansen.